ဦးလနန္
KIA ေျပာခြင့္ရပုဂၢဳိလ္
ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲ အလားအလာေတာ့ မသိဘူး။ ႏုိင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲကေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ မရွိဘူး။ က်ေနာ္တုိ႔ ေျပာေနတာက ႏုိင္ငံေရး ေဆြးေႏြးမႈပါ။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးမႈ မဟုတ္ဘူး။ ႏုိင္ငံေရး ေဆြးေႏြးမႈ ျပဳလုပ္ၿပီး အေျဖရွာမွသာ လွ်င္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရရွိမယ္ ဆုိတဲ့ကိစၥ ေျပာတာပါ။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးၿပီး မွသာ အဆင္ေျပမယ္ ဆုိတာထက္ ႏုိင္ငံေရး ေဆြးေႏြးၿပီးမွ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုိတဲ့ အဆင့္ကို ေရာက္မွာပါ။
အာဏာရ ရယူထားတဲ့ အစုိးရအဖြဲ႕နဲ႔ တုိင္းရင္းသား အဖြဲ႕ေတြၾကားမွာ ႏုိင္ငံေရး ေဆြးေႏြးမႈကေတာ့ လုပ္ကုိလုပ္ရ မွာပါ။ ႏုိင္ငံေရး ေဆြးေႏြးမႈကေတာ့ မျဖစ္ ျဖစ္ေအာင္ကုိ လုပ္ရမွာပါ။ ဒါေပမယ့္ အစုိးရကေတာ့ ေတာင္းဆုိမႈေတြ အေပၚ စိတ္သေဘာထား မွန္မွန္ကန္ကန္နဲ႔ ေျဖရွင္းတာမ်ဳိး၊ ႏုိင္ငံေရး နည္းလမ္းနဲ႔ ေျပလည္ေအာင္ ေျဖရွင္းတာမ်ဳိး သူတို႔ သေဘာဆႏၵ မရွိဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ပဲ ျပည္တြင္းစစ္က ယေန႔ ကာလအထိ ၾကာရွည္ရတာပါ။
စစ္ေရးနည္းနဲ႔ ေျဖရွင္းမႈက ျပသနာကို ပုိၿပီးေတာ့ မ်ားျပားေစမယ့္ ရွည္လ်ားေစမယ့္ ကိစၥ ပါ။ KIAက အၿမဲတမ္း ေျပာေနတယ္။ စားပြဲေပၚမွာ ႏုိင္ငံေရး နည္းလမ္းနဲ႔ ေျဖရွင္းရမယ့္ ကိစၥပဲ။ အခုလည္း အဲဒီလုိပဲ လက္ခံထား တယ္။ ဒီ ကိစၥေျပလည္ဖို႔ ဆုိရင္ေတာ့ ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ ႏုိင္ငံေရး ေဆြးေႏြးမႈကေတာ့ လုပ္ကုိလုပ္ရမယ္။ တဖက္က ပိတ္ထားတယ္ ဆုိရင္လည္း ႏုိင္ငံေရး ေဆြးေႏြးမႈတံခါးကို ပြင့္ေအာင္လုပ္ရမယ္။ တုိင္းရင္းသား အေနနဲ႔ကေတာ့ ႀကဳိးစားရမယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကုိယ္စားလွယ္ ဦးေအာင္မင္းတုိ႔ဘက္က ေဆြးေႏြးပြဲ အတြက္ ကမ္းလွမ္းတာမ်ဳိး တုိက္ပြဲ ကာလ အတြင္းမွာ မရွိဘူး။
ဦးလွေမာင္ေရႊ
ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရး အက်ဳိးေဆာင္
ေဆြးေႏြးပြဲကေန အေျဖရွာဖုိ႔ အစုိးရဘက္ကေန ေတာက္ေလွ်ာက္ ကမ္းလွမ္းေနတာပဲ။ က်ေနာ္တုိ႔က စက္တင္ဘာ ၃၀ ရက္ေန႔ အစည္းအေ၀းမွာလည္း ကမ္းလွမ္းတယ္။ ႏုိ၀င္ဘာလ လုပ္ဖုိ႔ ကမ္းလွမ္းတယ္။ တလလုံး ေစာင့္တယ္။ မရတဲ့အတြက္ ဒီဇင္ဘာလမွ တရား၀င္စာနဲ႔ ကမ္းလွမ္းတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ PCG (Peace Creation Group) ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အက်ဳိးေဆာင္ေတြကလည္း ကမ္းလွမ္းတယ္။
အခုလည္းပဲ UNFC (United Nationality Federation Council) (ညီညြတ္ေသာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား ေကာင္စီ) ကတဆင့္ ေဆြးေႏြးဖုိ႔ ထပ္ကမ္းလွမ္းတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၃ ရက္က လည္း ကမ္းလွမ္းထားတယ္။ ႏွစ္သစ္ကူးၿပီးရင္ ႏုိင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲ လုပ္လုိပါတယ္။ ရက္ကုိ လူႀကီးမင္းတုိ႔ အားမယ့္ ရက္ကုိ အေၾကာင္းျပန္ ေပးပါ ဆုိတာကို ပုိ႔ထားတယ္။ PCG ကုိ ေတာက္ေလွ်ာက္ေျပာေနတယ္။ မီဒီယာမွာ ဟုိဘက္ ဒီဘက္ေျပာလုိ႔ရတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး က်ေနာ္ကမာၻေပၚမွာ မဖတ္ဖူးေသးဘူး။ Blame Game နဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရတာလည္း မေတြ႕ဖူး ေသးဘူး။ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးေရးကသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရမယ့္ လမ္းစဥ္ပဲ။ ေတြ႕ဆုံ ေဆြးေႏြးေရး ကုိ တြန္းေနတာ။
ေဒါက္တာေအးေမာင္
ဥကၠဌ၊ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္
ရခုိင္တုိင္းရင္းသားမ်ား တုိးတက္ေရးပါတီ
မီးစတဖက္၊ ေရမႈတ္တဖက္ကေတာ့ မေကာင္းဘူး။ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈ တကယ္လိုခ်င္ရင္ မၿငိမ္းခ်မ္းတာေတြကုိ ေဆြးေႏြး ႏုိင္ေအာင္ လုပ္ရမယ္။ ျပည္တြင္း စစ္ရပ္ဖို႔ လိုတယ္။ အခု စစ္တပ္က ေတာင္ကုန္း တခုကို ေလေၾကာင္းပစ္ကူၿပီး သိမ္းလိုက္တယ္ ဆုိတာ ထာ၀ရ ေအာင္ျမင္မႈ မဟုတ္ပါဘူး။
အၿမဲတမ္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လိုခ်င္တယ္၊ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္ ပဋိပကၡၿငိမ္းခ်မ္းခ်င္တယ္ ဆိုရင္ တုိက္ပြဲနည္းနဲ႔ မရဘူးဆိုတာ နားလည္ၾကဖို႔လိုပါတယ္။ ေတြ႕ဆုံ ေဆြးေႏြး ၾကဖို႔ လုိပါတယ္။ တေနရာကို သိမ္းလိုက္လုိ႔ အဲဒီေနရာက ထာ၀ရ ပုိင္ဆုိင္သြားတာမဟုတ္ဘူး။ ၿငိမ္းခ်မ္းသြားတာ မဟုတ္ဘူး။ ဒီေန႔သိမ္း၊ မနက္ျဖန္ ထိန္းႏုိင္ပါ့မလား။ တဒဂၤေတြပါ။ အာဏာဆုိတာကလည္း ခဏေလးပါ။ ေအာင္ျမင္မႈ ဆုိတာလည္း ခဏေလးပဲ။ ထာ၀ရၿငိမ္းခ်မ္းဖို႔ ဆုိရင္ ေဆြးေႏြးၾကဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။
ဦးဇုိဇမ္
ဥကၠဌ၊ ခ်င္းအမ်ုဳိးသားပါတီ
အခုလက္ရွိအခ်ိန္က KIA နဲ႔ အစိုးရ အတြက္ အင္မတန္ အေရးႀကီးၿပီး အထိအခိုက္ လြယ္တဲ့အေျခအေန ေရာက္ေနၿပီ။ ပြင့္ပြင္းလင္းလင္း ေျပာရမယ္ ဆုိရင္ ကခ်င္နဲ႔ အစုိးရနဲ႔ ၾကားမွာက ေတာ္ေတာ့္ကုိ ကြာဟခ်က္ ႀကီးမား ေနတယ္။ မနည္းကို အလုပ္လုပ္ ရဦးမယ္။ နားလည္မႈ လုံး၀ လြဲေနၾကတယ္။ သမၼတရဲ႕ ထုိးစစ္မဆင္နဲ႔ ဆိုတဲ့ အမိန္႔ကိုလည္း တပ္ဘက္က မနာခံၾကဘူး။ မနာခံတဲ့ အေပၚမွာ စုိးရိမ္စရာေတာ့ ျဖစ္ေနၿပီ။ ကခ်င္ေတြက ျမစ္ႀကီးနားကို လာတုိက္တာ မဟုတ္ဘူး။ KIA စခန္းေတြကို တပ္မေတာ္က သြားတုိက္ေနတာ။ ကုိယ့္တပ္ ကုိယ့္စခန္းမွာေနရင္ ဘာမွမျဖစ္ဘူး။ တပ္မေတာ္ဘက္က မွားမယ္လို႔ ထင္တယ္။ ကိုယ့္ဟာကုိယ္ေနရင္ ဘာမွျဖစ္မွာမဟုတ္ဘူး။
ေဒါက္တာ တူးဂ်ာ
ဥကၠဌ၊ ကခ်င္ျပည္နယ္ တုိးတက္ေရးပါတီ (KSPP)
အခုထုိးစစ္ေတြ ရပ္တန္းက မရပ္ရင္၊ ေခ်မႈန္းတဲ့ ပုံစံမ်ဳိး ဆုိရင္ေတာ့ အမ်ားႀကီးထိခိုက္သြားမယ္။ အခု စစ္တပ္က သိမ္းတဲ့ ေတာင္ကုန္း ဆုိတာကလည္း စစ္ေရးအရ မဟာဗ်ဴဟာအရ ပြိဳင့္က်ေနေတာ့ သူသိမ္း၊ ကုိယ္သိမ္း ျဖစ္ေနတာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ အခု အေျခအေနမွာ အခုအဆင့္မွာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲမယ္။ ေရွ႕ဆက္မတုိးဘဲ ညွိႏႈိင္းၾကမယ္ ဆုိရင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္ႏုိင္ ေသးတယ္။ တုတ္ျပၿပီး စည္းရုံးတာက အေျဖမထြက္ ႏုိင္ဘူး။ အေျခအေန ပုိဆုိးသြားလိမ့္မယ္။ မုန္႔ျပ စည္းရုံးတာက အဆင္ေျပေစ လိမ့္မယ္္္။ ဒီအတုိင္း ဆက္တုိးသြားရင္ေတာ့ယုံၾကည္မႈ တည္ေဆာက္ဖုိ႔ ေတာ္ေတာ္ခက္သြားလိမ့္မယ္။
ဦးႏုိင္ေငြသိန္း
ဥကၠဌ၊ မြန္ေဒသလုံးဆုိင္ရာ ဒီမုိကေရစီပါတီ
အရင္ကတည္းက စစ္ပြဲေတြရပ္ဖို႔ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ထားၿပီးသား ပဲ။ က်ေနာ္တုိ႔ ေျပာေပမယ့္ ဘယ္သူမွ စစ္ပြဲ မရပ္ၾက ဘူး။ မြန္ပါတီ အေနနဲ႔ေရာ၊ တုိင္းရင္းသား တေယာက္ အေနနဲ႔ေရာ ေျပာရမယ္ဆုိရင္ ကခ်င္ျပည္နယ္က ေတာ္ေတာ္ ဆင္းရဲ ၾကတယ္။ သနားဖို႔ ေကာင္းတယ္။ ဒုကၡသည္ေတြ အတြက္ စဥ္းစားမိရင္ စိတ္မေကာင္းဘူး။ ဒါ လုံး၀ မျဖစ္သင့္ဘူး။ အခုလို တုိက္ေနတယ္ ဆုိတာ ႀကီးသူက ငယ္သူကုိ ညွင္းဆဲတဲ့သေဘာ အမ်ားႀကီးပါတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အလားအလာကိုေတာ့ သံသယ ရွိတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ေပမယ့္ ႏုိင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲ မရွိတဲ့အခါ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ပ်က္သြားတယ္။ ပ်က္သြား ျပန္ေတာ့ တခါျပန္စ။ တုိင္းရင္းသားေတြ အေနနဲ႔ အစိုးရ အေပၚမွာ သံသယျဖစ္လာၿပီ။ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရကို ေတာင္မွ သံသယ ျဖစ္ေနတယ္။ ေနာက္ျပန္လွည့္မွာလား။ သေဘာထားမွန္ရဲ႕လား သံသယရွိတယ္။
ဦးအုန္းႀကဳိင္
ျပန္ၾကားေရးတာဝန္ခံ၊ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္
က်ေနာ္ ေျပာခ်င္တာက ေတာ့ စစ္ရွိန္ျမွင့္လာတဲ့ အေပၚမွာ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အေနနဲ႔ ဆုိရင္ေတာ့ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္က တစုံတရာေျပာဖို႔ က်ေနာ့္မွာ ဘာမွသိထားတာ မရွိေသးပါဘူး။ တဦးတည္း ပုဂၢဳိလ္အျမင္အရ ဆုိရင္ေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲေၾကညာစာတမ္းမွာ ဒုတိယေျမာက္ ေဖာ္ျပထားတာက ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႀကဳိးပမ္းေနတဲ့ အထဲကပဲ ႏွစ္ကုန္ခါနီးမွာ အခုလို စစ္ရွိန္ျမွင့္လာ တာကေန တုိက္ပြဲေတြ ဆက္လက္ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ အတြက္ အရမ္ းစုိးရိမ္ပါ တယ္။ ခက္တာက အေျခအေန သတင္း အတိအက်ဆုိတာ ကလည္း မီဒီယာေတြကပဲ သိေနရတာဆုိေတာ့ ဘယ္လိုအေျခအေန လဲဆုိတာ မသိပါဘူး။ ေသခ်ာတာတခုကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုိတာ မရဘဲနဲ႔ ႏုိင္ငံ့ဖြံ႕ၿဖဳိးဖုိ႔ဆုိတာ စိတ္ကူးယဥ္ တာပဲ ျဖစ္ပါလိမ့္ မယ္။ အဲဒါ ဘယ္လိုမွ မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး။ တကယ္ ႏုိင္ငံဖြံ႕ၿဖဳိး တုိးတက္ဖို႔ ဆုိရင္ေတာ့ စစ္ပြဲရပ္ ဖို႔ ႀကဳိးစားရပါ လိမ့္မယ္။
ဦးေဇာ္ေဌး
ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ႐ုံး ညႊန္ၾကားေရးမႉး
အလားအလာ ေကာင္းမွာပါ။ နည္းနည္းေလးေတာ့ ခက္သြားမွာေပါ့။ လတ္တေလာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ဟာေတြ အျမန္ဆုံး ေလ်ာ့ပါး သြားမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္တယ္။ နည္းနည္းေလး စစ္ရွိန္ေလ်ာ့သြားရင္ ျပည္သူေတြရဲ႕ အေျပာင္းအေရႊ႕ အေနအထုိင္ေတြ အေရးတႀကီး လိုအပ္လာ မယ္။ ႏွစ္ဦး ႏွစ္ဖက္ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးတာ မၿပီးျပတ္ရင္ ေနာင္လည္း ဆက္ျဖစ္ေနမွာပဲ။ ႏွစ္ဖက္စလုံး ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြး ၾကမယ္၊ Dialogue လုပ္မယ္။ အစုိးရဘက္က ေတာက္ေလွ်ာက္ လမ္းဖြင့္ထားတယ္။
ေဒၚမိဆူးပြင့္
ဗဟိုေကာ္မတီ၀င္၊ ABSDF
ေျမာက္ပိုင္း ကခ်င္ေဒသမွာ ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္က ရွိေနပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ အဲဒီလို ထိုးစစ္ေတြရွိေနတဲ့ ေနရာတိုင္းမွာ မကဒတ ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္ဟာ ရွိေနတဲ့အတြက္ တိုက္ပြဲေတြထဲမွာ ပါ၀င္ေနရတာ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုရင္ မကဒတ အပစ္အခတ္ရပ္ဆဲေရးကို သေဘာတူညီခ်က္ ယူထားတဲ့ အဖြဲ႔မဟုတ္လို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ခုလက္ရွိ ခုခံစစ္၊ ထိုးစစ္ေတြ လုပ္ေနတဲ့ ေဒသမွာ ABSDF ရွိေနတဲ့အတြက္ ပါ၀င္တိုက္ပြဲ ဆင္ေနရမွာပဲျဖစ္တယ္။ တဘက္မွာ ABSDF ဗဟို ေကာ္မတီအဖြဲ႔အေနနဲ႔ အစိုးရရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြမွာ ပူးေပါင္းပါ၀င္ဖို႔ ႀကိဳးစား လုပ္ေဆာင္ေနျခင္းဟာလည္း လက္နက္ကိုင္ၿပီး တိုက္ပြဲ၀င္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းျဖစ္ေပမဲ့ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာကို ႏိုင္ငံေရး စကားေျပာျခင္းနဲ႔ဟာ ေျဖရွင္းလိုတဲ့အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။
ဦးၾကည္ျမင့္
လသာၿမိဳ႕နယ္ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္
ႏွစ္ဦး ႏွစ္ဖက္စလုံးက လိမ္လိမ္မာမာ ပါးပါးနပ္နပ္နဲ႔ ေဆြးေႏြးရမယ့္ အခ်ိန္ေရာက္ၿပီ လို႔ထင္ပါတယ္။ စစ္ဆိုတာျဖစ္လာရင္ လက္နက္ ေရာင္းမယ့္ ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ အက်ဳိးအျမတ္ျဖစ္ေအာင္ ထုတ္မယ့္ ႏုိင္ငံေတြရွိေနတယ္ဆုိတာ သတိထား ၾကေစခ်င္ပါတယ္။
